Visie naar Vak
1 jaar
- Mijn visie
- Mijn idee voor onderzoek
"We voeden mensen op buiten hun creativiteit," (Robinson, 2016)
​
Volgens UNESCO halen in de komende 30 jaar wereldwijd meer mensen hun diploma dan sinds het begin van de geschiedenis. (Robinson, 2016) Dat komt door een combinatie van technologie en haar transformationeel effect op werk en demografie en de enorme bevolkingsexplosie. Opeens zijn diploma's niets meer waard. Vroeger betekende een diploma een baan. Maar nu zitten jongeren met diploma's vaak thuis videospelletjes te spelen, want je hebt een Master of Arts nodig waar dat vroeger een Bachelor of Arts was, of je moet gepromoveerd zijn. Het is een proces van academische inflatie. De hele onderwijsstructuur verschuift onder onze voeten. We moeten ons idee van intelligentie radicaal herzien volgens Robinson (2016).
​
In het boek 'The Element' (2009) schreef Robinson: “Mij fascineert het hoe mensen iets bereiken”. De aanleiding was een gesprek met Gillian Lynne (choreografe). Op school was ze echt hopeloos. Tot een leerpsycholoog haar moeder aanraden om Gillian naar een dansschool te brengen. En dat deed haar moeder. Gillian vertelde Robinson:”We liepen een ruimte in vol mensen zoals ik. Mensen die niet stil konden zitten. Mensen die moesten bewegen om te denken. Bewegen om te kunnen denken”. Uiteindelijk deed ze auditie voor de Royal Ballet School, werd solist met een schitterende carrière.
​
Nu is er zeker een verandering gaande in het onderwijs. De laatste decennia is het onderwijs minder gericht op het leerlingen louter laten reproduceren van wat bekend is. In toenemende mate klinkt de roep om aandacht voor andere vaardigheden, waarbij leerlingen leren inzicht te krijgen in de wereld om hen heen, hier betekenis aan te geven en erin te functioneren. (Meijer, 2019) Het meest recent is de roep om aandacht voor het voorbereiden van leerlingen op een actieve rol in de continu veranderende wereld, hoewel in het begin van de vorige eeuw de Amerikaanse onderwijskundige Dewey ook al benadrukte hoe onderwijs in essentie een rol vervult in het actief vormgeven van een democratische samenleving Technologische en demografische veranderingen, behoefte aan innovatieve oplossingen en ontwikkelingen in het leven van leerlingen in het bijzonder, zoals online en multimediaal communiceren (Redecker, 2008), geven aanleiding te zoeken naar onderwijsbenaderingen waarin leerlingen niet alleen kennis en vaardigheden verwerven, maar deze ook creatief leren inzetten om binnen alle vakgebieden nieuwe mogelijkheden te ontdek ken, bedenken en realiseren. (Meijer, 2019)
​
Blijkbaar is dit niet voldoende. De Amerikaanse Psycholoog Sternberg (2015) suggereerde een aantal redenen hiervoor, waaronder het vasthouden aan bestaande opvattingen en routines, traditionele praktijken in docentenopleidingen, en een toetscultuur op scholen die onverenigbaar lijkt met het cultiveren en bevorderen van creativiteit. Docenten zijn wel gemotiveerd om, naast aandacht voor de basiskennis en -vaardigheden, met creativiteitsontwikkeling aan de slag te gaan. Ze beschikken echter naar eigen zeggen over te weinig kennis, tijd en ondersteuning om dit structureel te doen. Om een start te maken hebben docenten antwoorden nodig op vragen zoals: wat is creativiteit en wat beogen we ermee in het onderwijs, in mijn school, in mijn sector?
​
Het ontwikkelen van creativiteit kan in diverse vakken of activiteiten op school. Eén van de mogelijkheden is via kunsteducatie. Maar ook hier gelden meer vragen dan antwoorden bij docenten. Hoe domein specifiek is Kunsteducatie? Gaat het om het proces, het product, of om beide? Is kunsteducatie te toetsen en zo ja, hoe dan?
​
De voornaamste hoop voor verandering is gevestigd op docenten en dan vooral de docenten die volop vertrouwen hebben en houden in het leer- en ontwikkelvermogen van leerlingen. Docenten die niet werken volgens vaststaande recepten, want voor de ontwikkeling van de mens bestaan immers geen standaardrecepten en standaard aanpakken. Docenten die creatief en flexibel zijn en hun focus leggen op leren in plaats van presteren. (Mentink, 2015) Nederlands creatief denker Astrid Willems verwoordt het treffend: ‘Leren is het doel en presteren het middel.’ (Willems, 2014 )Het vraagt ook van de docent dat die zelf kan loslaten en het niet weten toelaat. Is het een apart vak om deze docent te zijn? Mag dit een apart vak zijn waar een docent speciaal voor wordt opgeleid?
​
​
Wat zijn de belangrijkste oorzaken voor het opvoeden van de leerlingen buiten hun creativiteit?
Gedurende mijn basis en middelbareschooltijd kreeg ik niet genoeg ruimte, tijd en begeleiding om naast alle vakken te ontdekken wat mijn persoonlijke intrinsiekemotivatie was. Ik denk dat docenten te weinig risico nemen in het huidige onderwijs. Waarom is er niet meer ruimte en tijd voor de ontwikkeling en ontdekking van je eigen ik? Misschien komt dit omdat docenten ook een angst hebben om te falen. Omdat het leren van een leerling over hetgeen hij of zij zich in interesseert spannend kan zijn voor de docent. Niemand weet alles, wanneer een leerling zich interesseert in iets waar de docent niet zo veel van afweet kan dit confronterend worden voor de docent. Samen leren zou de oplossing kunnen zijn. Niet als docent iets aan de leerling willen leren maar samen met de leerling leren over hetgeen de leerling zich in interesseert.
​
Dat is een moeilijke opgave voor een docent in het huidige schoolsysteem omdat we in het huidige schoolsysteem te maken hebben met:
Oorzaken:
Toetscultuur, strakke competenties en te veel beroep doen cognitieve vaardigheden van leerlingen:
Onderzoekingenieur en docent Marc Teusch (2013)toonde aan dat leerlingen die leren voor een toets haast alles direct vergeten na de toets. Hij vertelt dat leerlingen die leren over iets omdat ze daar zelf interesse in hebben deze kennis beter behouden. Leerlingen leren niet wat ze móeten leren, ze leren wat ze wíllen leren. En dat is juist goed, want dat zorgt ervoor dat hun kennis persoonlijke kennis wordt. Persoonlijke kennis maakt leerlingen uniek, en dát is hoe ze hun identiteit kunnen vormen en blijven ontwikkelen.
Geen tijd of begeleiding voor leerlingen om “fouten” te kunnen maken:
School voelt als een plek waar je gestraft wordt als je fouten maakt zoals bijvoorbeeld een toets niet haalt. Het voelde voor mij alsof ik al aan het werk was en targets moest halen en niet als veilige school. Niemand heeft ooit tegen mij gezegd: “hé Roos een 5, nou dan heb je de helft begrepen!” Schrijfster en Filosoof Hannah Arendt (Berding, 2018)zegt: “Een school is er in de eerste plaats als een tussenruimte – namelijk tussen het gezin en de ‘grote’ maatschappij -. De school moet de overgang van de ene naar de andere ‘sfeer’ mogelijk maken en dat doet ze door leerlingen en jongeren in contact te brengen met relevante uitsneden uit de cultuur. De school is er niet om haar leerlingen de nieuwe samenleving te laten maken; ze is er om kennis te laten maken met de bestaande wereld.”
Volgens mij is school geen tussenruimte meer voor leerlingen om volwassen te worden. Het is een plek waar je veel te snel gedwongen word om volwassen en volgens de maatschappij je te gedragen. Er is geen ruimte meer om jezelf af te zetten en te ontwikkelen laat staan fouten te maken.
Geen ruimte voor experiment, werken naar verwachting en niet mogen/kunnen afwijken van de norm:
Wie kent ze niet de 30 bijna identieke Sinterklaasjes van wc-rolletjes in het raam voor het lokaal rond 5 december of de gevouwen sterren met Kerst?
Ik zou willen dat ik nu kon zeggen dat mijn Sinterklaasje zwart was en X-benen had maar ook mijn Sinterklaasje was identiek aan de 29 andere van de klas. (En laten we het vooral niet hebben over mijn gevouwen ster want met Pasen was ik nog bezig met het vouwen van dezelfde ster, niet mijn sterkste kant.)
De uitzondering is de regel. We hebben anders nodig om de norm te bepalen maar we hebben ook vernieuwende ideeën nodig om te verbeteren. Op andere/kritisch manier kijken om nieuwe inzichten te creëren. Persoonlijke ontwikkeling wordt steeds belangrijker omdat steeds meer mensen kundig zijn. (Passchier, 2019)
Weinig tijd, ruimte voor je eigen verhaal:
Er is geen vak dat jou leert over jezelf wat jezelf nog niet wist. Doormiddel van kunst kan je pogen te ontdekken wat voor jou belangrijk is. Wie ben ik en wat voel je. Daarvoor heb je tijd nodig. Onderzoekend leren, je mogen vervelen en jezelf afvragen wat jij nu zou willen maken of willen leren dat kan nu nog niet. Vooruitgang ligt bij het ontmoeten van het/de ander.
LET OP!
Je begint nu met het lezen van het begin van mijn onderzoek. Ik kijk er nu soms met verbazing op terug. Maar goed als je alles doorleest volg je de lijn naar waar ik nu ben in mijn onderzoek. Er zitten echter soms grote knopen in de lijn.
.
PADLET
Reflectie Portfolio
Deze padlet bevat al de bronnen die passen bij mijn visie van eerdere jaren en sluiten aan bij mijn idee dat er een nieuw vak moet komen. (Lees hieronder.)
Klik op de padlet
als je de site wil bekijken.
Idee voor toevoeging van een nieuw VAK aan het huidige middelbaar onderwijs voor de ontdekking van intrinsieke motivatie van de leerling.
Zijn er oplossingen? Zeker. Tal van scholen en onderwijsmodellen pakken de zaak al anders aan (zie bijgevoegde pdf met inspiratiekaders). Maar omdat ik de vrijheid van onderwijs in Nederland genegen ben en ik dus niet alle scholen kan verplichten 1 van deze methodes te gaan volgen wil ik graag een vak toevoegen (waarin de kern van deze methodes samen komt) aan het huidige vakken systeem waar de meeste middelbare scholen in Nederland mee werken.
Een vak waar je kan leren over wie jij bent. (Vrijeschool*) Een vak waarin de leerling zich kan associëren of afzetten tegen het getoonde en ondervonden.Een vak waar je niet op getoetst wordt maar waar je feedback ontvangt. (Finse school*) Het vak creëert een situatie waardoor er een beroep wordt gedaan op je verantwoordelijkheid. (Montessorischool*) Een vak waar je niet bang hoeft te zijn om fouten te maken, maar waarin fouten nieuwe uitkomsten kunnen worden. (Redey, 2017)Een vak waar aleatorisch denken wordt gestimuleerd. Een vak waar je kan vallen, opstaan en nog harder mag vallen. (Beckett, 1983)In dit vak wordt school weer een tussenruimte. (Berding, 2018)Het vak mag je niet “niks” doen/laten voelen. Dan is het doel misgelopen. (Freinetschool*) Dit vak bestaat naast alle vaste vakken zoals Nederlands en wiskunde (De Nieuwste School*) en zal worden geven op alle niveaus. (O.a Vmbo,Havo en VWO)
Wat neem ik mee naar het examen jaar
Probleemstelling
Leerlingen krijgen gedurende het voortgezet onderwijs maar heel weinig de ruimte, tijd en begeleiding om naast alle vakken te ontdekken wat zijn of haar actieve rol is in de continu veranderende wereld is. Voor zelfontplooiing is er weinig tijd daarvan wordt er van de leerling gevraagd om daar na school aan te werken.
​
Terwijl school juist de plek is tussen je familie en de maatschappij in. Een plek waar je je hoort af te zetten en te verhouden tot de wereld. Om jezelf te kunnen ontdekken en te kunnen leren welke keuzes jij wilt maken o.a. voor je toekomst. Daarvoor nemen docenten nu te weinig risico in het huidige onderwijs. Waarom is er niet meer ruimte en tijd voor de ontwikkeling van de zelfontplooiing van de leerling? Misschien komt dit omdat docenten ook een angst hebben om te falen? Misschien komt dit omdat het leren van een leerling over hetgeen hij of zij zich in interesseert spannend kan zijn voor de docent?
​
Niemand weet alles, wanneer een leerling zich interesseert in iets waar de docent niet veel van afweet kan dit confronterend worden voor de docent bovendien is er geen tijd binnen het curriculum voor individuele vragen. Samen leren zou de oplossing kunnen zijn. Niet als docent iets aan de leerling willen leren maar samen met de leerling leren over hetgeen de leerling zich in interesseert.
Hoe is je onderwerp gerelateerd aan kunsteducatie en wat is de bredere relevantie van het onderwerp?
Het is van belang dat er meer tijd komt binnen het algemene curriculum voor de zelfontplooiing van de leerling. Daarbij kan kunsteducatie een grote rol spelen. Kunst heeft de kracht om de leerling mee te nemen voorbij ‘de waan van de dag’: het ervaren van een kunstuiting helpt de leerling afstand te nemen van hun dagelijkse realiteit en daarop te reflecteren. Reflectie helpt de leerlingen om te leren van het verleden om zo keuzes te kunnen maken voor de toekomst.
​
Kunst heeft unieke waardes die van de leerling vragen wat zij ervan vinden en wat het met hen doet. Wat vind ik, hoe verhoud ik me daartoe en kan ik dit gebruiken bij de ontwikkeling van mezelf. Het is aan de docent om samen met de leerling te ontdekken waarom zij dat vindt. Van kunst leren leerlingen om tot een goed oordeel te komen over betekenisvolle relaties. Een groot deel van het schoolcurriculum gaat over de juiste antwoorden. Bij kunst gaat het om eigen oordeel boven regels.